Yurt dışına çıkmak isteyen herkesin ilk adımı pasaport sahibi olmaktır. Türkiye’de farklı ihtiyaçlara göre düzenlenen pasaport çeşitleri bulunur ve her yıl güncellenen harç ve defter bedelleri başvurular için belirleyici rol oynar. Özellikle pasaport yenileme süreci, yurt dışı seyahatleri ve vize başvuruları öncesinde en çok merak edilen konulardan biridir. Bu yazımızda 2025 yılı için güncel pasaport çeşitleri, harçları ve yenileme ücretleri hakkında detaylı bilgiler bulabilirsiniz.
Yurt dışına çıkmak isteyenler için pasaport, en önemli resmi belgedir. Türkiye’de pasaport başvurularında harç bedeli ve defter ücreti ödenmesi zorunludur. Her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan yeniden değerleme oranı doğrultusunda bu ücretlerde artış yapılır. 2025 yılı için de yeni rakamlar belirlenmiş ve pasaport ücretleri güncellenmiştir.
Pasaport harç bedelleri, pasaportun geçerlilik süresine göre değişiklik göstermektedir. 2025 yılı itibarıyla geçerli olan güncel pasaport harç ücretleri şu şekildedir:
Süre |
Harç Bedeli |
6 Ay |
2.359,40 TL |
1 Yıl |
3.449,40 TL |
2 Yıl |
5.631,40 TL |
3 Yıl |
8.000,00 TL |
3+ Yıl |
11.274,00 TL |
Pasaport işlemleri süresince başvuran kişiden bazı ücretler talep edilir. Defter ücreti de ödenmesi gereken bazı önemli unsurlardandır. Pasaport defter ücreti her sene Maliye ve Hazine Bakanlığı tarafından belirlenir ve 492 sayılı Harçlar Kanunu'na bağlı Harçlar Kanunu Genel Tebliğ 6 sayılı tarife ile Değerli Kağıtlar Kanunu Genel Tebliği'yle Resmî Gazete ‘de yayınlanır. 2025 yılında pasaport defter ücreti 1,135 lira olarak belirlendi.
Pasaport süresi dolan ya da sayfaları tükenen vatandaşların yeniden başvuru yaparak pasaportlarını yenilemeleri gerekir. Pasaport yenileme işlemleri, ilk başvuruda olduğu gibi harç bedeli ve defter ücreti ödenerek gerçekleştirilir. 2025 yılı itibarıyla güncel pasaport yenileme ücretleri şu şekildedir:
6 Ay: 3.494,40 TL
1 Yıl: 4.584,40 TL
2 Yıl: 6.766,40 TL
3 Yıl: 9.135,00 TL
3+ Yıl: 12.409,00 TL
Kişi, hangi yaş aralığında olursa olsun pasaport başvurusunu şahsen yapmalıdır. Bu başvuru sürecine hem internet üzerinden hem de telefondan randevu alarak başlayabilir. İnternetten başvuru için Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü (https://randevu.nvi.gov.tr) adresini kullanabilir, sonrasında alacağı pasaport türünü, alınacağı yeri ve tarihi seçebilir. Telefondan yapmak için alo 199 Nüfus ve Vatandaş İşleri Genel Müdürlüğü’nü arayarak randevu tarihi oluşturulabilir. Randevu iptali gerçekleştirmek isteniliyorsa, minimum yarım saat önceden iptal edilmesi gerekmektedir. Randevuya giderken ise almak istenilen pasaport türü için gerekli evrakları yanınızda bulundurmanız gerekmektedir.
Yurt dışına çıkmak isteyen Türk vatandaşlarının başvurabileceği farklı pasaport türleri bulunmaktadır. Her pasaport türü, kişinin mesleğine, görevine veya resmi statüsüne göre belirlenir. İşte Türkiye’de pasaport çeşitleri:
· Umuma Mahsus Pasaport (Bordo Pasaport): En yaygın kullanılan pasaport türüdür. Her Türk vatandaşı başvurabilir. Bordo pasaport ile vize isteyen ülkelere giriş yapılırken önceden vize alınması gerekir.
· Hususi Pasaport (Yeşil Pasaport): Belirli derecedeki kamu görevlileri, memurlar, akademisyenler ve aileleri tarafından alınabilir. Yeşil pasaport sahipleri birçok ülkeye vizesiz seyahat avantajına sahiptir. Türkiye’de en çok merak edilen konulardan biri de kaç yıllık memur yeşil pasaport alabilir, sorusudur. Hususi pasaport (yeşil pasaport), devlet memurları ve kamu görevlileri arasında 1. dereceye yükselmiş ve en az 3 yıl bu derecede görev yapmış kişilere verilmektedir.
· Hizmet Pasaportu (Gri Pasaport): Kamu görevi için yurt dışına gönderilen devlet çalışanlarına verilir. Görev süresi boyunca kullanılır.
· Diplomatik Pasaport (Siyah Pasaport): Üst düzey devlet görevlileri, diplomatlar ve ailelerine verilen pasaport türüdür. Çoğu ülkeye vizesiz seyahat imkânı sağlar.
Yurt dışına çıkmak için pasaport başvurusu yaparken en önemli adımlardan biri belgeleri eksiksiz hazırlamaktır. Pasaport almak için gerekli evraklar başvurulacak pasaport türüne (bordo, yeşil, gri, siyah veya öğrenci pasaportu) göre değişiklik gösterir. Belgelerin doğru ve tam olarak toplanmaması, başvurunun iptal edilmesine ya da gecikmesine neden olabilir. Bu nedenle pasaport almak için belgelerin doğru toplanması gerekmektedir. İşte pasaport almak için gerekli evraklar:
Bordo (Umuma Mahsus) Pasaport için Gerekli Evraklar:
· Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı veya nüfus cüzdanı
· Son 6 ay içinde çekilmiş biyometrik fotoğraf.
· Pasaport harç bedeli ve defter bedeli makbuzu
· Varsa eski pasaport
· Randevu çıktısı
Yeşil (Hususi) Pasaport için Gerekli Evraklar:
· Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı
· Biyometrik fotoğraf
· Defter bedeli ödeme makbuzu
· Kurumdan alınan, yeşil pasaport hakkı bulunduğunu gösteren resmi yazı
Gri (Hizmet) Pasaport için Gerekli Evraklar:
· Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı
· Biyometrik fotoğraf
· Defter bedeli ödeme makbuzu
· Görev için yurtdışına gönderildiğini kanıtlayan resmi yazı
· Varsa eski pasaport
Siyah (Diplomatik) Pasaport için Gerekli Evraklar:
· Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı
· Biyometrik fotoğraf
· Defter bedeli ödeme makbuzu
· Dışişleri Bakanlığı veya yetkili kurumdan alınan resmi talep yazısı
· Varsa eski pasaport
Harçsız Öğrenci Pasaportu için Şartlar ve Gerekli Evraklar:
25 yaşını doldurmamış öğrenciler, öğrenim süreleri boyunca harç ödemeden pasaport alabilirler. Bunun için gerekli belgeler:
· Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı
· Biyometrik fotoğraf
· Defter bedeli ödeme makbuzu
· Öğrenci belgesi (e-Devlet üzerinden alınabilir)
· Varsa eski pasaport
Pasaport harç ve defter bedeli; vergi dairesi müdürlüklerine, anlaşmalı bankalara, PTT Şubelerine veya Gelir İdaresi Başkanlığına ait https://ivd.gib.gov.tr internet adresi üzerinden ödenebilir. (Ödeme bilgileri sistemde gözüktüğü için başvurularda ek olarak makbuz veya dekont istenmemektedir.)
E-pasaport, çipli yapısıyla kişisel ve biyometrik bilgileri saklayan yeni nesil pasaporttur. 2025 yılında Türkiye’de düzenlenen tüm pasaportlar e-pasaport özelliğine sahiptir. Başvuru süreci standart pasaport başvurusu ile aynıdır.
E-pasaport almak için Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü internet adresinden veya ALO 199 çağrı merkezi üzerinden randevu alınır. Kimlik kartı, biyometrik fotoğraf ve ödeme dekontu gibi belgeler hazırlanarak nüfus müdürlüğüne şahsen başvuru yapılır. Başvuru tamamlandıktan sonra pasaport birkaç gün içerisinde hazırlanır ve PTT aracılığıyla adrese teslim edilir.
Pasaport başvurusu yapıldıktan sonra belgelerin kontrolü ve basım işlemleri başlar. 2025 yılı itibarıyla pasaportların hazırlanma süresi ortalama 5 ila 7 iş günü arasındadır. Başvuru tamamlandıktan sonra pasaport, PTT kargo aracılığıyla başvuru sırasında verilen adrese teslim edilir. Ancak yoğunluk dönemlerinde bu süre uzayabilir. Özellikle yaz aylarında ve tatil dönemlerinde pasaport başvurusu artış gösterdiği için teslimat süresi 10 güne kadar çıkabilmektedir. Bu nedenle yurt dışı seyahati planlayanların, pasaport başvurusunu en az 2-3 hafta önceden yapmaları önerilir.
Pasaport başvurusu yaparken sürecin sorunsuz ilerlemesi için bazı detaylara dikkat edilmesi gerekir. Öncelikle başvuruların mutlaka şahsen yapılması gerektiğini unutmamak önemlidir. Belgelerin eksiksiz hazırlanması, başvurunun kabul edilmesi için temel şarttır. Özellikle pasaport fotoğrafı nasıl olmalı sorusunun cevabı bu noktada önem taşır; fotoğraf biyometrik, beyaz fonlu ve yüzün net görüneceği şekilde olmalıdır. Ayrıca harç ve defter bedeli ödeme dekontları yanınızda bulunmalıdır. Öğrenciler için 25 yaş altı harçsız pasaport hakkı avantajlı bir seçenektir. Başvuru sırasında yanlış veya eksik bilgi verilmesi işlemlerin uzamasına ya da iptal edilmesine yol açabilir. Bu nedenle pasaport başvurusu öncesinde gerekli belgelerin kontrol edilmesi ve tüm bilgilerin doğru girilmesi sürecin hızlı ve güvenli ilerlemesini sağlar.
Pasaport kaybolduğunda öncelikle durumun hemen resmi makamlara bildirilmesi gerekir.